Hüseyin SOYSAL, 1890’lı yıllarda Kelkit-Danzut (Oylumdere) köyünden Gümüşhane’nin Bağlarbaşı Mahallesi’ne yerleşmiş bir ailenin çocuğudur. Babası Sıtkı Efendi, 1914-1915 Osmanlı-Rus Harbi’nde Sarıkamış’ta şehit olmuştur. Babasının ölümünün ardından, annesi ve iki kız kardeşiyle birlikte ailesinin geçimini sağlamak Hüseyin Efendi’nin omuzlarına düşmüştü. Henüz 12 yaşında olan Hüseyin, muhacirlik sürecinde ailesini geçindirebilmek için büyük bir çaba sarf etmiş, kazancından birikim yapmayı başarmıştır. Gümüşhane’ye döndüklerinde, 15-16 yaşlarındayken iş kuracak kadar birikim yapmış ve fırıncılıkla işe başlamıştır. Zamanla un ve bakkaliye işini de ekleyerek, işlerini geliştirmiştir. Uzun boylu, yakışıklı, esmer bir adam olan Hüseyin Efendi, 20 yaşında Mehmet Yaver Sungurlu’nun kızı Zekiye Hanım ile evlenmiş ve kayınpederiyle birlikte bakkaliye işini ortaklaşa yürütmüştür.
1923 yılında askere alınan Hüseyin Efendi, şoför ehliyeti alarak İstiklal Savaşı’nda Mustafa Kemal Paşa’ya ve Mareşal Fevzi Çakmak’a hizmet etmiştir. Miralay İsmet Bey (İnönü)’ün yanında savaşa katılmıştır. Şoför ehliyetinde yer alan bilgilere göre, Hüseyin Efendi, şoförlük eğitimini başarıyla tamamlamış ve Garp Cephesi Erkani Harbiye Riyaseti tarafından şoför çavuşluğuna terfi edilmiştir. 19 Kanun-evi 1339 (1923) tarihinde askerlik hizmeti sona ermiştir. İstiklal Savaşı Gazi Madalyası ve Çavuş Şoför Ehliyeti hala muhafaza edilmektedir.
Askerlik dönüşünde işlerini hızlandırarak askeri nakliye işlerine de girmiştir. İkinci el bir Ford kamyonla gece gündüz çalışarak, kamyon sayısını artırmış, bakkaliyesi de manifaturacılığa dönüşmüştür. Kamyonlarla nakliye, fırın ve bakkaliye işleriyle dönen işlerinin başında birçok çalışanı vardı. İstanbul’da “BİNBİRÇEŞİT” adlı dükkânına mal yetiştirebilmek için de çalışıyordu. Çalışkanlığı sayesinde ataletten, kötü alışkanlıklardan ve yoksulluktan kurtulmuştu. Mahallesinde çok yardımseverdi, elini uzatmadığı yoksul yoktu ve hastaların yanına koşarak her zaman yardım etmişti. Ayrıca, okul çocuklarını Bağlarbaşı ile Gümüşhane arasında taşımıştır. Bu taşıma işleri 1945-1955 yılları arasında devam etmiştir. Şair Hıfzı Kenan Çetiner, “Gümüşhane’m” adlı şiirinde Hüseyin Efendi’yi şöyle anlatır:
İster şalvar giysin, ister samur kürk,
Fakir babasıydı SOYSAL-KOCATÜRK.
Atlısı yürüktü, yaylısı yürük,
Gümüşhane’m hala o günler var mı?
Bağlarbaşı Mahallesi’nde yaklaşık 40 yıl boyunca muhtarlık yapmış, Belediye Meclis Üyeliklerinde bulunmuş ve kısa bir süre Gümüşhane Belediyesi Reis Vekilliği yapmıştır. CHP’nin sarsılmaz bir merkez üyesi olan Hüseyin Efendi, Türkiye’nin seçkin insanlarıyla birlikte Gümüşhane CHP listesinden Milletvekili seçilmiştir. İnönü’nün yanında olduğu sürece, Yunanlıkları İzmir’e kadar sürmek kolay iş değildi. CHP’den ve Paşa’sından vazgeçemezdi. Gümüşhane’nin büyük işadamı ve ileri gelen kişisiydi. Manifatura dükkânının ünü, çevre illere kadar yayılmıştı ve İstanbul’un modası burada takip edilirdi. Ancak CHP’den vazgeçmemesi, başına büyük felaketler getirmiştir. Ocağı söndürülmüş, haksızlığa dayanamayan ve isyan eden 29 yaşındaki oğlu intihar etmiştir. Ayrıca, Bağlarbaşı Mahallesi’ndeki dükkânları yakılmış, yok edilmiştir. CHP’li olmanın bedeli, mahkemelerde süründürülmek olmuştur. Hüseyin Efendi, 65 yaşında iflas ettirilmiş ve kolu kanadı kırılmıştır.
Hüseyin Efendi, 16 Şubat 1990’da 90 yaşında hayatını kaybetmiştir. TRT Radyo ve TRT 1, İstiklal Savaşı Gazisi Hüseyin Soysal’ın fotoğraflı ölüm haberini duyurmuştur. Hüseyin Soysal’ın Nefise (Ataç), Sıtkı, Rıfkı, İsmail Fenni, Yurdusev (Develioğlu), Sabri, İnci (Tuncay) adlı çocukları vardır.
