Nuri BABA (Aşık İlhami / İlhami UÇAR) (1907 – 1992)
Asıl adı İlhami Uçar olan ve halk arasında Nuri Baba veya Aşık İlhami olarak tanınan halk ozanı, 15 Şubat 1323 Rumi takvimine göre (Miladi 1907) Gümüşhane’nin Köse ilçesine bağlı Salyazı’da yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir.
Dönemin zorlu şartları nedeniyle henüz 7-8 yaşlarındayken ailesiyle birlikte Kırşehir’e göç etmişlerdir. Hayatı büyük ölçüde gurbet ellerde geçmiş; Kırşehir’den sonra Ardahan, Çıldır, Ahirçelik ve Ahıska gibi farklı yerlerde belirli süreler yaşamıştır. Bu göçebelik ve gurbet hayatı, onun şiir dünyasını derinden etkilemiştir. Okuma yazma bilmemesine rağmen, Rusça ve Ermeniceyi ana dili gibi konuşabildiği belirtilmektedir.
Manevi ve aşıklık yolunda ilerlemesinde Aşık İrşadi Baba’nın rüyasında kendisine ders verdiğine inanılır. Bir tarikata intisap etmiş, Aşık İrşadi ve Ağlar Baba’dan dersler almıştır. Yakın dostu Aşık Hicrani ile birlikte yirmi yıl boyunca il il dolaşarak çeşitli meclislerde ve söyleşilerde bulunmuştur.
Nuri Baba’nın hemen her konuda söylediği deyişleri bulunmaktadır. Şiirlerinde özellikle Hz. Peygamber’e övgü, ilahi ve beşeri aşk, sevgi, vatan, gurbet, sıla ve hasret temalarını sıkça işlemiştir. Çağdaşı olan diğer halk ozanlarından da etkilendiği bilinmektedir.
Yüzlerce deyişi olduğu rivayet edilse de, eserlerinin büyük bir kısmı zamanla kaybolmuş ve günümüze az sayıda şiiri ulaşabilmiştir.
Nuri Baba (Aşık İlhami), 14 Temmuz 1992 tarihinde İstanbul Ümraniye’de vefat etmiştir.
Hayatı ve eserleri üzerine Prof. Dr. Necmettin Tozlu tarafından “Nuri Baba Üzerine Bir İnceleme” adlı bir kitap yayımlanmıştır.
